Antwerpen revisited

Er was eens ...

Ik heb een wat wisselende verhouding met Tijd. Tijd gaat te langzaam. Of juist veel te snel. Je hebt de tijd die je nog rest. En die staat tegenover de steeds langer wordende tijd tussen herinneringen en vandaag. In het ene geval is er begrip. In het andere verzet. En soms is het een kwestie van gedogen.

Gisteren zat ik met twee oud-studiegenoten bij te praten. Lang geleden studeerden wij samen in Antwerpen. Op een tolkenschool. Ik kan er een boek over schrijven, want die tijd was in alle opzichten bijzonder. We leefden, relatief ver van huis, premobiel en predigitaal. Leerden nieuwe woorden of nieuwe betekenissen van woorden die we al kenden (voor 'afslag op de botten' moet je niet bij de slager zijn, maar bij een schoenenwinkel). Hadden vaak lange collegedagen (op maandag van acht uur 's morgens tot zes uur 's middags). Maakten kennis met het fenomeen 'examenmarkt' (aan het eind van ieder academisch jaar spandoeken met je naam erop om ingeloot te worden voor een examen op een bepaalde dag), waarna we alle examens van dat jaar - wij hadden geen tentamens - in één keer kregen, en dat waren er soms bijna twintig. En bouwden een systeem waarin de weekendoverblijvers afspraken maakten over wie er zou koken - ik heb vaak als restaurant mogen fungeren. Maar boven alles was daar het decor van die stad in dat land dat zo dichtbij is, maar zo verschrikkelijk anders. 


1983

Een paar jaar geleden besloten wij met zijn drieën om er eens een reünie tegenaan te gooien. Dat wil zeggen, we bedachten dat het leuk zou zijn om 'een keer een paar mensen bij elkaar te organiseren', maar bij zulke projecten weet ik doorgaans erg slecht maat te houden. Binnen de kortste keren zaten we met de handgeschreven lijsten met namen van studiegenoten die toen, in de vorige eeuw, daar en daar woonden. En studenten van een tolkenschool, die blijven niet per definitie in België of Nederland wonen, laat staan in hun oude stad of dorp. Ik nam de communicatie op me en de taak om zo veel mogelijk mensen bij elkaar te sherlockholmesen. Belde onder andere met Moskou, Basel, Kaapstad en Thessaloniki. Ik keek op wereldklokken, belde 's nachts als het moest, en mailde de wereld rond. De omgeving muitte af en toe: 'Kun je het ook een keer over wat anders hebben?', maar ik vond dat speurwerk misschien nog wel de allerleukste klus van alle voorbereidingen. Want als ik op het juiste adres was beland, was er aan de andere kant soms ineens een ontploffing van enthousiasme. Soms, ook dat kwam voor, klonk er een aarzeling, maar als ik dan wat beelden schetste, hoorde ik in veel gevallen aan de andere kant ineens oude laatjes in hoofden openschuiven. Uit het niets kwamen vergeten gewaande gebeurtenissen weer op het netvlies. Er kwam ook een weblog, dat ik mocht volschrijven. En toen was daar de apotheose. Ruim honderd man kwam begin april 2011 naar Antwerpen. Van over de hele wereld. Thessaloniki kwam op de zaterdag van de reünie aan en vloog zondagochtend alweer terug. Het was uniek en overweldigend.


2014

Gisteren moesten we er weer even aan denken. Iemand zei: 'Is dat straks alweer drie jaar geleden?' Ja, drie jaar alweer. Zoals die studie alweer zo'n dertig jaar geleden is. Maar zo voelt het helemaal niet. Toen we in 2010 onze eerste afspraak hadden op onze oude school daar in Antwerpen, rook en gonsde alles nog vertrouwd. We verwachtten zó weer aan te moeten schuiven voor een college in het amfitheater. Op ons horloge kijkend om te zien of er genoeg tijd was voor een filterkoffietje in het Museum van de Schone Kunsten aan de overkant (omdat de koffie op school niet te hachelen was). De kalender zegt dertig jaar. Het hart ervaart gisteren. Wat is Tijd?