maandag 30 maart 2015

Kuiken

Het is kuikentjestijd. Ook al is het niet van dat kuikentjesweer.

[Leuk woord trouwens, kuiken. Alsof er een meervoud in verschanst zit.] 

Met Pasen wordt er heel wat afgekuikt. De beestjes fungeren als peper-en-zoutstel, zitten zich te vervelen in lelijke bloemstukken, moeten opdraven op servetten en worden geacht het leuk te hebben met hazen.

Gelukkig, gelukkig, gelukkig zijn er ook andere kuikens. In de Matthäus bijvoorbeeld. Lijkt me voor voor hen heel geruststellend.

(Ik ga natuurlijk wel vierkant voor de bijl als ik dit zie ...)

dinsdag 24 maart 2015

Johannes Passion

Matthäus-volgelingen (ik heb het over de Passion, niet over de voetballende natie). Je hebt ze in soorten en maten. Liefhebbers die Bach ademen. Maar ook gelegenheidsfans.

De keren dat ik last heb van 'orthodoxe' kuren vind ik het onbegrijpelijk dat er uitvoeringen zijn waarbij de menigte zich halverwege naar een tapperij begeeft om daar riant te gaan staan borrelen, om daarna weer met een devoot hoofd aan te horen hoe het richting het onvermijdelijke vonnis gaat. Houd me ten goede, ik ben zeer goed te parkeren op een plek waar het gezelschap leuk is en de wijn goed, ook in pauzes, maar hier begrijp ik er niets van. Bach bouwt, met of zonder religieuze gedachten, een prachtige spanningsboog op die, ook als je het verhaal niet volgt, tastbaar is in de muziek. Aan het eind van het eerste deel is Jezus verraden, de sopraan en de alt laten hun stemmen samensmelten in een meeslepende aria over verdriet om de arrestatie, er wordt en passant nog een oor afgehakt en het koor betreurt de zonden van de mens. En daar weeft Bach een ingenieus web van muziek omheen en onderdoor. De Matthäus is juist mede om die combinatie van alle factoren zo populair. En hedendaagselingen vinden daarom The Passion geweldig. Het lijdensverhaal in de jas van nu. Uiteenwaaierend in actuele 'aria´s' over verraad, oorlog en geweld. En over natieoverstijgend dan wel persoonlijk verdriet. Terwijl ergens in de stad een groot verlicht kruis door honderden mensen vooruit wordt gedragen.

Enfin. 

Dat verhaal werd eeuwen geleden niet alleen door Matthäus - ik houd hier even zijn Duitse naam aan - opgetekend, maar bijvoorbeeld ook door Johannes. En ook daar liet Bach zijn muzikale en mathematische genie op los. En ook dat is prachtig. Neem deze aria. Hier gedragen door de fluwelen handen van Philippe Herreweghe. En gezongen door bariton Sebastian Noack die ik verder eigenlijk helemaal niet zit te kennen, maar die dat wel heel mooi doet.

zondag 22 maart 2015

Stille Omgang

Wat heerlijk als de ochtend nog helemaal van jou is. Als de wereld om je heen alleen maar héél zachtjes fluistert. En alle geluiden die er toch zijn weten: we doen het niet hardop.

Ik moest aan die stilte denken toen ik las over de Stille Omgang in Amsterdam. Die wordt jaarlijks gehouden. Mijn vader en mijn oudste broer liepen vroeger vaak mee. Van oorsprong was het een processie die werd gehouden vanwege een wonder dat in de veertiende eeuw in de Kalverstraat zou zijn gebeurd. De Reformatie maakte aan de traditie een eind, tot ruim een eeuw geleden een paar bedevaartgangers verzonnen dat als iedereen in stilte zou lopen het geen processie meer zou zijn. En zo werd de Stille Omgang geboren.

Zo'n 6.500 mensen deden er gisteren aan mee. Dat is veel. Het gaat natuurlijk allang niet meer om het wonder. Misschien voor veel van de deelnemers ook niet eens om geloof. Ik zie voor me dat zo'n stille wandeling beantwoordt aan een behoefte aan tijd voor iets eigens. Aan contemplatie. Aan ruimte om die overrompelende wereld even te laten voor wat hij is. Een wereld waarin zo veel níét zeker is - en waar steeds meer veilige huizen omvallen - dat een traditie een dankbare houvast biedt.

Volgend jaar ga ik mee.